Jednym z najczęstszych dylematów stawianych sobie przez przedsiębiorców, którzy chcą rozwijać swoją firmę, jest pytanie o wybór źródła finansowania. Finansowanie, czyli uzyskiwanie kapitału potrzebnego do rozwoju własnej działalności gospodarczej może przybierać różne formy. Na co się zdecydować? Wybrać kredyt bankowy, czy może zainwestować w akcje lub obligacje? Każda z wymienionych form pozyskania kapitału ma swoje wady i zalety. Warto je poznać zanim podejmiemy decyzję o wyborze metody finansowania naszego przedsiębiorstwa.

Jednym z najczęstszych dylematów stawianych sobie przez przedsiębiorców, którzy chcą rozwijać swoją firmę, jest pytanie o wybór źródła finansowania. Finansowanie, czyli uzyskiwanie kapitału potrzebnego do rozwoju własnej działalności gospodarczej może przybierać różne formy. Na co się zdecydować? Wybrać kredyt bankowy, czy może zainwestować w akcje lub obligacje? Każda z wymienionych form pozyskania kapitału ma swoje wady i zalety. Warto je poznać zanim podejmiemy decyzję o wyborze metody finansowania naszego przedsiębiorstwa.

Źródła finansowania przedsiębiorstwa

Rodzaje finansowania przedsiębiorstwa można podzielić na wewnętrzne i zewnętrzne. Do wewnętrznych źródeł finansowania zalicza się wszystkie metody finansowania, które nie pochłaniają kapitału osób trzecich. W przypadku małych firm, nieposiadających osobowości prawnej, wewnętrznymi źródłami finansowania są środki właściciela zainwestowane w trakcie zakładania działalności oraz zysk wygenerowany w podczas jej funkcjonowania. Natomiast w przypadku firm, posiadających osobowość prawną, spółek akcyjnych i spółek z o. o., wewnętrznymi źródłami finansowania, określa się środki wypracowane przez firmę podczas funkcjonowania działalności. Kapitał stanowiący wewnętrzne źródło finansowania przedsiębiorstwa, często ma ograniczony rozmiar i zazwyczaj nie wystarcza do sfinansowania wszystkich potrzeb związanych z działalnością gospodarczą przedsiębiorstwa. W takim wypadku, niezbędne stają się poszukiwania innych źródeł finansowania. Finansowanie zewnętrzne, to finansowanie pożyczonym kapitałem nie należącym do przedsiębiorstwa. Jest, nim np. kredyt bankowy, leasing, faktoring, forfaiting lub franchising.

Kredyt jest jednym z podstawowych źródeł finansowania małych, średnich, ale i dużych przedsiębiorstw. Zaletą kredytu bankowego jest możliwość dostosowania go do charakteru prowadzonej przez nas działalności. Kolejnym plusem kredytu bankowego jest fakt, że udzielany jest on przede wszystkim do realizacji celów inwestycyjnych (np. na zakup środków trwałych). Poza tym, podczas ubiegania się o kredyt, uzyskujemy opinię kredytodawcy odnośnie planowanego przedsięwzięcia, co umożliwia wprowadzanie korekt w biznesplanie lub zrezygnowanie z inwestycji w przypadku, gdy okaże się ona niepewna. Minusem kredytu inwestycyjnego jest fakt, że nie mogą z niego skorzystać firmy działające krótko na rynku lub nieposiadające wymaganych poręczeń majątkowych, o których decyduje bank udzielający kredytu. Proces rozpatrywania wniosku o kredyt jest najczęściej długi, a formalności związane z gromadzeniem dokumentacji skomplikowane. Po uzyskaniu pozytywnej decyzji trzeba się liczyć z tym, że bank ustala harmonogram spłat rat, poprzez regularne miesięczne płatności.

Pozyskiwanie kapitału nie ogranicza się jedynie do pozyskiwania samego pieniądza. Często, przedsiębiorcy potrzebny jest sprzęt albo miejsce, w którym działalność mogłaby być prowadzona. Coraz bardziej popularną formą finansowania działalności staje się leasing. Przedmiotem leasingu mogą być rzeczy ruchome, ale również grunty i nieruchomości. W przypadku finansowania firm, leasing jest łatwo dostępną, ale zazwyczaj droższą formą w porównaniu z kredytem. Do podstawowych rodzajów leasingu należy zaliczyć leasing operacyjny (umowa podobna do dzierżawy) oraz leasing finansowy (zbliżony do kredytu).

Koszty leasingu operacyjnego to:

• raty i odsetki leasingowe
• opłata wstępna
• opłaty związane z eksploatacją przedmiotu leasingu
• ubezpieczenie

Koszty leasingu finansowego to:

• odpisy amortyzacyjne
• część odsetkowa raty leasingowej
• wydatki związane z eksploatacją przedmiotu leasingu
• ubezpieczenie

Faktoring jest atrakcyjnym w stosunku do kredytu bankowego sposobem zapewnienia przedsiębiorstwu środków finansowych. Umowa factoringowa polega na przeniesieniu (cesji) zobowiązania danego przedsiębiorstwa na rzecz banku lub innej wyspecjalizowanej firmy zwanej faktorem. Factoring jest formą finansowania pomagającą rozwiązywać problemy z przepływem gotówki, które pojawiają się wraz z wydłużeniem płatności. Jest więc instrumentem służącym rozwiązywaniu problemów finansowych w stosunkach między przedsiębiorstwami.

Forfaiting

Forfaiting jest formą finansowania podobną do faktoringu. Służy finansowaniu należności związanych z transakcjami eksportowymi i pochodzącymi od podmiotów zagranicznych. Operacje takie są dosyć kosztowne w porównaniu z operacjami wekslowo-kredytowymi. Instytucja przeprowadzająca forfaiting liczy odsetki według wyższej niż nominalna stopy procentowej.

Franchising to umowa długoterminowa. Polega na udzieleniu pozwolenia na używanie nazwy, znaków towarowych czy nazw handlowych firmy. W tym wypadku kosztem dla biorcy są opłaty licencyjne oraz opłaty w formie stałych kwot miesięcznych lub danego procentu od obrotów płacone na rzecz dawcy. Jest dobrą formą finansowania dla przedsiębiorców, którzy nie planują stworzyć wielkiej firmy i dodatkowo cenią sobie bezpieczeństwo.

Alternatywą dla kredytu inwestycyjnego jest rynek kapitałowy i emisja akcji lub obligacji przez dane przedsiębiorstwo. Ta opcja jest jednak zarezerwowana dla spółek kapitałowych. Firma musi posiadać status spółki akcyjnej.

Emisja akcji wiąże się z kilkoma etapami, które trzeba przejść:

• podjęcie uchwały przez zgromadzenie akcjonariuszy
• podjęcie decyzji odnośnie formy oferty (czy jest to emisja publiczna lub prywatna)
• przygotowanie dokumentacji formalno-prawnej (prospekt emisyjny)
• przydział akcji
• zgłoszenie zmian do odpowiedniego sądu rejestrowego
• wprowadzenie akcji do obrotu na giełdzie

Wadą procesu emisji akcji jest koszt jej przeprowadzenia, który jest wysoki. Potrzebna jest również pomoc firmy pośredniczącej podczas dokonywania inwestycji oraz obowiązek sporządzenia dokumentu emisyjnego.

Do głównych zalet emisji akcji zaliczyć można:

• zwiększenie liczby inwestorów partycypujących w ryzyku związanym z działalnością firmy
• pozyskanie środków na czas nieograniczony bez konieczności ich zwrotu
• poprawienie struktury bilansowej spółki dzięki podwyższeniu kapitałów własnych.

Emisja obligacji

Innym rozwiązaniem dla przedsiębiorstw potrzebujących nowego kapitału na rozwój, to emisja obligacji korporacyjnych. Obligacje korporacyjne, to forma prawna pożyczki, w której pożyczkodawcy (inwestorzy) oczekują jak najwyższych odsetek, przy możliwie najwyższym bezpieczeństwie. Plusem wyboru obligacji korporacyjnej jest fakt, że spółka, która decyduje się na emisję obligacji, nie musi być spółką akcyjną. Jest to bardzo ważne w przypadku mniejszych firm, które nie osiągnęły jeszcze tej formy organizacyjnej, a których potrzeby finansowe są porównywalne do tych dużych. W przypadku emisji obligacji, bardzo ważne jest to, że przedsiębiorcy mogą pozyskać środki przeznaczone na rozwój, bez jednoczesnej utraty kontroli nad spółką. Nabywcy obligacji nie są właścicielami praw własności przedsiębiorstwa, jak to jest w przypadku akcji, a co za tym idzie nie mają bezpośredniego wpływu na podejmowanie decyzji w przedsiębiorstwie. Koszty finansowania związane z emisją obligacji są niższe niż koszty kapitału własnego.

W przypadku zabezpieczeń do najczęściej występujących zalicza się:

• hipoteki
• zastaw rejestrowy
• gwarancje
• poręczenia
• cesje
• wierzytelności
• oświadczenia o dobrowolnym poddaniu się egzekucji

Do wad tego rozwiązania należy zaliczyć zwiększenie ryzyka finansowego, podatność na wahania stóp procentowych oraz koszty związane z obowiązkami informacyjnymi przedsiębiorstwa.

Jeśli stanęli Państwo przed życiową decyzją założenia własnej działalności gospodarczej, punktem wyjścia jest skalkulowanie niezbędnego wkładu finansowego i organizacyjnego oraz oszacowanie potencjalnych korzyści i ryzyka. Taka kalkulacja może zostać sformalizowana w postaci biznesplanu i odpowiedzieć na pytanie, jakie planowane przedsięwzięcie ma szanse powodzenia. Dobrze przygotowany biznesplan może równie dobrze być podstawą decyzji o zaniechaniu podjęcia danej działalności, lub – pierwszym krokiem do Państwa sukcesu.