W dzisiejszych czasach, rzadko spotyka się przedsiębiorcę, działającego całkowicie samodzielnie na rynku. Aby ułatwić podejmowanie wszelkich czynności prawnych, ustawodawca powołał do życia instytucję prokury, która jest szczególnym rodzajem pełnomocnictwa. Na czym polega jej wyjątkowość? Czym różni się od pełnomocnictwa? Kto może zostać prokurentem? Poniżej rozwiejemy Państwa wątpliwości.

W dzisiejszych czasach, rzadko spotyka się przedsiębiorcę, działającego całkowicie samodzielnie na rynku. Aby ułatwić podejmowanie wszelkich czynności prawnych, ustawodawca powołał do życia instytucję prokury, która jest szczególnym rodzajem pełnomocnictwa. Na czym polega jej wyjątkowość? Czym różni się od pełnomocnictwa? Kto może zostać prokurentem? Poniżej rozwiejemy Państwa wątpliwości.

Prokura jest szczególnym pełnomocnictwem, udzielanym na piśmie pod rygorem nieważności. Jest najszerszym ze wszystkich możliwych pełnomocnictw, a jej cechą charakterystyczną jest to, że podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego (zwanego dalej KRS). Może jej udzielić tylko przedsiębiorca posiadający wpis w KRS (sa to np. spółki osobowe, spółki kapitałowe, przedsiębiorstwa państwowe czy spółdzielnie). Prokury nie może udzielić osoba fizyczna, która prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, ponieważ jest ona wpisywana do Ewidencji Działalności Gospodarczej. Prokura uprawnia do dokonywania wszystkich czynności sądowych i pozasądowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Z mocy samego prawa, prokurent może dokonywać wszystkich czynności prawnych (może też podpisywać weksle). Nie potrzebuje on żadnych pełnomocnictw do czynności, dla których taką formę zastrzeżono, za wyjątkiem zbycia przedsiębiorstwa. W tym przypadku wymagane jest udzielenie pełnomocnictwa do poszczególnej czynności.

Jeżeli prokura, jest pełnomocnictwem, to co wyróżnia ja od „zwykłego” pełnomocnictwa? Pełnomocnictwo jest rodzajem przedstawicielstwa, którego istotą jest możliwość podejmowania czynności prawnych przez przedstawiciela w imieniu osoby reprezentowanej. Osoba, która ma być reprezentowana, udziela swojemu pełnomocnikowi zgody poprzez złożenie oświadczenia woli. Prokura jest szczególnym rodzajem pełnomocnictwa, którego może udzielić jedynie przedsiębiorca podlegający obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców. Pełnomocnikiem może zostać osoba prawa, natomiast prokurentem tylko osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych.

W spółkach osobowych, czyli w spółce jawnej, partnerskiej, komandytowej i komandytowo-akcyjnej, prokurę ustala się jednomyślną uchwałą wspólników, a odwołać ją może każdy z nich. Prawo przewiduje, że utrata zaufania jednego wspólnika ,wystarczy do odwołania prokury. Tak samo sytuacja wygląda w przypadku spółek kapitałowych, czyli w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjnej. Prokury nie mogą za to udzielać spółki cywilne. Jak już wyżej wspomniano, nie mają one osobowości prawnej, a co za tym idzie, nie mogą dokonywać żadnych czynności prawnych. Nie posiadają statusu przedsiębiorcy i nie są wpisywane do KRS. Nie oznacza to jednak że w razie prowadzenia działalności gospodarczej w tej formie nie jest możliwe ustanowienie prokury. W takim przypadku przedsiębiorcami są wszyscy wspólnicy spółki cywilnej i to oni podlegają wpisowi do CEDIG, a to oznacza że i oni mogą ustanowić prokurę.

W uchwale powołującej prokurę należy określić jej rodzaj. Rodzaje prokury ujawniane są w odpisie z KRS, stąd też warto umieć je odróżniać.

Ustawa wyróżnia trzy rodzaje prokury:

• samoistna
• łączna
• oddziałowa

Prokura samoistna upoważnia osobę do samodzielnego podejmowania czynności związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Drugi typ prokury, to prokura łączna. Jej zakres nie nie różni się od prokury samoistnej, różni się tylko sposób działania. Prokurent łączny, nie podejmuje samodzielnych działań w imieniu przedsiębiorcy. Dla skuteczności podejmowanych przez niego decyzji konieczne jest działanie dodatkowej osoby, przeważnie jest nią drugi prokurent. Natomiast dla przedsiębiorców, prowadzących oddziały swojej firmy, chcących ograniczyć władzę prokurenta, ustawa przewidziała możliwość ustanowienia prokury oddziałowej. W ten sposób przedsiębiorca ogranicza zakres czynności, które może podjąć prokurent jedynie do czynności związanych z oddziałem i wyklucza możliwość podejmowania czynności dotyczących innego oddziału.

Zakres działania prokurenta jest określony przez ustawę, dlatego nie może on zostać zmieniony przez przedsiębiorcę, ani w żaden sposób ograniczony. Zgodnie z przepisami udzielenie prokury upoważnia do podejmowania w imieniu przedsiębiorcy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych, które związane są z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Trzeba jednak wiedzieć, że ustanowienie prokury nie oznacza zgody na nieograniczoną ingerencję w losy przedsiębiorstwa. Prokurent nie może reprezentować przedsiębiorcy przy zbyciu przedsiębiorstwa, zbyciu lub obciążeniu nieruchomości, wchodzącej w jego skład czy przy dokonaniu czynności prawnej, której skutkiem będzie przekazanie firmy do czasowego korzystania. Aby prokurent mógł przy takiej czynności uczestniczyć, musi zostać udzielone mu pełnomocnictwo do dokonania tej konkretnej czynności. Prokurent może natomiast ustanowić dla przedsiębiorcy innych pełnomocników. Pełnomocnictwo udzielane przez prokurenta może być pełnomocnictwem do poszczególnej czynności lub do pewnego rodzaju czynności, a zakres pełnienia funkcji przez pełnomocników ustanowionych przez prokurenta nie może przekraczać zakresu funkcji pełnionych przez samego prokurenta.

Po powołaniu prokurenta następuje złożenie wniosku o jego wpisanie do KRS. Opłata sądowa to koszt 400,00 zł, a opłata za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, to koszt 250,00 zł. Z powodu dość wysokich kosztów wpisu, prokurentami najczęściej zostają osoby piastujące najwyższe stanowiska w firmie. Posiadane przez nich pełnomocnictwo ma znaczenie prestiżowe i świadczy o dużym zaufania, którym obdarzają go jego wspólnicy lub członkowie zarządu.

Odwołanie i wygaśnięcie prokury

Prokura nie jest czynnością dokonywaną raz na zawsze. Prawo przewiduje sytuacje, w których prokura wygasa oraz umożliwia jej odwołanie. Odwołanie prokury jest możliwe w każdym momencie i jest czynnością prostą. Odwołanie prokury jest możliwe w każdej formie, byleby wola przedsiębiorcy została przedstawiona w zrozumiały, jasny sposób. W jednoosobowej działalności gospodarczej, to właściciel zwalnia z pełnienia obowiązków swojego prokurenta, natomiast w przypadku spółek, do odwołania prokury nie jest potrzebna zgoda całego zarządu. Odwołanie prokury może zostać dokonane przez każdego z członków zarządu. Prokura wygasa po ogłoszeniu likwidacji, upadłości, przekształcenia przedsiębiorstwa lub po wykreśleniu przedsiębiorcy z rejestru. Prokura wygasa również w momencie śmierci prokurenta. Natomiast śmierć samego przedsiębiorcy nie powoduje wygaśnięcia prokury.

W dzisiejszych czasach, prokura jest niezwykle potrzebną instytucją, która w dużym stopniu może ułatwić prowadzenie działalności przez przedsiębiorcę. Ważny jest jednak fakt, że udzielając prokury, nie można ograniczyć jej zakresu, a prokurent będzie miał szerokie pole do działania. Podejmowane przez niego decyzje będą wpływały bezpośrednio na nas, na właścicieli przedsiębiorstw. Odwołanie prokury możliwe jest w każdym momencie, co nie zmienia faktu, że ze względu na duży zakres funkcji pełnionych przez prokurenta, należy powoływać na to stanowisko, jedynie zaufane i sprawdzone osoby. Prokura jest szczególnym rodzajem pełnomocnictwa. Upoważnia do bardzo szerokiego kręgu spraw, więc decyzja o jej udzieleniu musi być trafna i przemyślana. O tym, kiedy i jak ją ustanowić bezpiecznie, doradzi Państwu nasz ekspert, który podchodząc indywidualnie do każdej sprawy, przeanalizuje Państwa sytuację, eliminując po drodze potencjalne niebezpieczeństwa, by finalnie podsunąć jak najkorzystniejsze rozwiązanie. Zapraszamy do kontaktu!